Jorge Luis Borges en Esperanto

Kompilis Ralph Dumain


De Borges ĉi-reteje / Works by Borges in Esperanto translation on this site


Pri Borges aŭ referencoj al Borges ĉi-reteje / Works about or references to Borges in Esperanto on this site

La viro ĉe la sojlo,” de Jorge Luis Borges, tradukis Liven Dek, Literatura Foiro, n-ro 99, oktobro 1986, p. 12-15. Alireteje, sed jen antaŭnoto de Dek kaj traduketo de Gaston Waringhien (p. 12):

Gaston Waringhien afable tradukis por ni pasintjaran ateston de la argentina poeto Jorge Luis Borges:

Mi havas la konvinkon, ke ekzistas nenia alia vivo—kaj ne plaĉus al mi, se unu tia ekzistus. Mi volas morti tuta. Ankaŭ la ideo, ke oni povus memori  pri mi post mia morto, ne plaĉas al mi. Mi esperas morti, forgesi min kaj forgesiĝi.

La frazo bone spegulas la karakteron de la verkisto, kaj kiel ĉiuj diroj de Borges estas oportune ne tute ĝin kredi. Ĉiukaze, se ni povos forgesi la homon, kun liaj kontraŭdiroj, eĉ se ni vere volus ni ne povus forviŝi la spuron kiun lia verkaro lasis en ni.

Du plus unu libroj, kiujn vi neniam legos” de István Ertl, Literatura Foiro. Pri Ferenc Temesi & Borges.


Konsultu ankaŭ rilatajn aferojn ĉi-reteje / See also on this site:


De Borges alireteje / Borges in Esperanto translations on other sites


Pri Borges aŭ referencoj al Borges alireteje / Works about or references to Borges in Esperanto on other sites


Podkastoj & sonregistraĵoj / Podcasts & sound recordings

Spinoza - Spinozo - Jorge Luis Borges - English and Esperanto; English translation by Richard Howard & César Rennert, Esperanto translation by Julius Balbin; recited by / deklamis R. Dumain, Music by / muziko de Bosques de mi Mente (YouTube)

Emma Zunz, tradukis István Ertl: podkasto: Radio Esperanto: Kaliningrada Esperanto-Podkasto, n-ro 12 (2008), deklamis Halina Gorecka ekde 7 min. 15 sek.

La Viro ĉe la Sojlo, tradukis Liven Dek: podkasto: Kaliningrada Esperanto-Podkasto, n-ro 15 (2008), deklamis Halina Gorecka ekde 16a minuto


La sekreta miraklo

La plej ampleksa kaj sola antologio en Esperanto da verkoj de Jorge Luis Borges estas:

La sekreta miraklo; kompilis kaj redaktis István Ertl; tradukis el la hispana Jorge Camacho, Giulio Cappa, Tomasz Chmielik, Fernando de Diego, Liven Dek, István Ertl, Higinio García, Kris Long, Gonçalo Neves, Joxemari Sarasua, Francisco Veuthey. Kalinigrad: Sezonoj, 2008. 200 p. Serio Mondliteraturo; Volumo 16.

Tie kaj sube vi trovos la enhavtabelon. En la libro troveblas bibliografio. Rimarku, ke ekzistas pli ol unu traduko de pluraj verkoj de Borges. Restas tradukoj publikigitaj aliloke kiuj ne aperas en ĉi tiu antologio. Tradukoj kiuj unue aperis en revuoj sed nun en ĉi tiu antologio eble estas iom ŝanĝitaj per redaktado.

Enhavtabelo

Antaŭparolo (Camacho)
Tlön, Uqbar, Orbis Tertius (Camacho)
Pierre Menard, aŭtoro de Donkiĥoto (Long)
La loterio en Babilono (Cappa)
La biblioteko de Babelo (Cappa)
La ĝardeno de la disduiĝaj padoj (Chmielik)
Funes, la memoroza (Long)
La morto kaj la kompaso (García)
La sekreta miraklo (Camacho)
Tri versioj de Judaso (De Diego)
La Sudo (García)
Emma Zunz (Ertl)
Deutsches Requiem (Chmielik)
La serĉado de Averoeso (Long)
La skribo de la dio (Camacho)
La du reĝoj kaj la du labirintoj (Liven Dek)
La viro ĉe la sojlo (Liven Dek)
La alefo (Sarasua)
La enigmo de Edward Fitzgerald (Cappa)
La analiza lingvo de John Wilkins (Neves)
Pri la kulto de libroj (Long)
Pri la klasikaĵoj (Cappa)
La faristo (Cappa)
La vualitaj speguloj (Cappa)
Argumentum ornithologicum (Cappa)
La kaptito (Liven Dek)
  Delia Elena San Marco (Ertl)
La intrigo (Camacho)
La atestanto (Camacho)
Ragnarök (Cappa)
Borges kaj mi (Cappa)
La evangelio laŭ Marko (Sarasua)
Poemo pri la donacoj (Cappa)
Ŝako (Camacho)
Pluvo (Camacho)
Aludo al la morto de kolonelo Francisko Borges (1833-1874) (Long)
Arto poezia (Ertl, Neves)
Muzeo (Long)
Memorpaĝo por la kolonelo Suárez, venkinto ĉe Junín (Ertl)
Odiseado, dudek-tria libro (Camacho)
La forano (Cappa)
Israelo, 1969 (Ertl)
Du versioj de “Ritter, Tod und Teufel” (Neves, Ertl)
Laŭdo de ombro (Cappa)
Al la unua poeto hungara (Ertl)
Al kato (Veuthey, Ertl)
Notoj
Glosoj
Verkoj de Borges en Esperanto
Pri la tradukintoj
Enhavtabelo


Bibliografio en Literatura Foiro (1986)

Mi aldonis indikojn de monatoj & paĝoj & faris korektojn.

JORGE LUIS BORGES EN ESPERANTO

el Ficciones (1944)

La loterio de Babilono, tr. Giulio Cappa, en La Kancerkliniko 4: 1977
La biblioteko de Babelo, tr. G. Cappa, en La Kancerkliniko 5: 1978 kaj Sferoj 2
La sudo, tr. Enio H. Garrote, en Argentina Novelaro (tria serio)

el El Aleph (1949)

La domo de Asteriono, tr. Zsuzsa Varga-Haszonits, en Hungara Vivo 2: 1976, p. 9
La du reĝoj kaj la du labirintoj, tr. Liven Dek, en Literatura Foiro 77: 1983

el Otras inquisiciones (1952-1966)

La enigmo de Edward Fitzgerald, tr. G. Cappa, en Literatura Foiro 90: 1985
Pri la analiza idiomo de John Wilkins, tr. G. Cappa, en Literatura Foiro 63: 1980
Pri la klasikaĵoj, tr. G. Cappa, en Literatura Foiro 98: aŭgusto 1986, p. 10-11

el El hacedor (1960)

La faristo, tr. G. Cappa, en Fonto [?? — ne en n-roj 1-50]
Vualitaj speguloj, tr. G. Cappa, en Fonto 22: julio 1982, p. 13
Ragnarök (la krepusko de la dioj), tr. G. Cappa, en Fonto 23: aŭgusto 1982, p. 27
Borges kaj mi, tr. G. Cappa, en Literatura Foiro 98: aŭgusto 1986, p. 7-8

el El otro, el mismo (1964)

La forano, tr. G. Cappa, en Literatura Foiro 98: aŭgusto 1986, p. 9

el Elogio de la sombra (1969)

Laŭdo de ombro, tr. G. Cappa, en Fonto 14: novembro 1981, p. 37-38

el El libro de arena (1975)

La libro el sablo, tr. Liven Dek, en Literatura Foiro 76: 1982, p. 19-21; kaj Sferoj 4: sciencfikcio kaj fantasto, p.15-20

el Antología poética (1980)

Poemo pri la donacoj, tr. G. Cappa, en Fonto 14: novembro 1981, p. 36
Spinozo, tr. Julius Balbin, en Fonto 24: septembro 1982, p. 30
Arto poezia, tr. G. Cappa, en Literatura Foiro 98: aŭgusto 1986, p. 8

el Los conjurados (1985)

La longa serĉado, tr. G. Cappa, en Literatura Foiro 98: aŭgusto 1986, p. 7

FONTO: Borges, Jorge Luis. “Borges, mistera klasikulo,” tradukis Giulio Cappa, Literatura Foiro, n-ro 98, aŭgusto 1986, p. 6-12. Tradukoj kun notoj kaj ĉi tiu bibliografio (p. 12). Tradukoj: Borges kaj mi, La longa serĉado, Arto poezia, La forano, Pri la klasikaĵoj. Ankaŭ en ĉi tiu numero:

Ullman, Pierre. “Miaj renkontoj kun Jorge Luis Borges,” p. 4-5.


Borges en / in Ido

“La Biblioteko di Babel” da Jorge Luis Borges, tradukita da James Chandler [ en Ido] ĉe retejo International Auxiliary Languages de James Chandler: interlanguages.net (aktuala retejo) aŭ reocities (malnova retejo)


Related works in English on artificial languages & ars combinatoria on this site


Rilataj aferoj pri Borges en la angla alireteje / Related Borges in English on other sites


Supplementary Annotated Bibliography

Borges, Jorge Luis. "E. S. Pankhurst, Delphos, or the Future of the International Language [review]" (1939), in Selected Non-Fictions, edited by Eliot Weinberger; translated by Esther Allen, Suzanne Jill Levine, and Eliot Weinberger (New York: Viking, 1999), pp. 194-195.

Borges takes up artificial language in later essays and stories. Projects, languages and figures mentioned here are: John Wilkins, Letellier, Volapük (Schleyer), Esperanto, Neutral Idiom, Interlingua (Peano), Dr. Henry Sweet, with a sample sentence in Idiom Neutral.

Borges, Jorge Luis. "Ramón Llull's Thinking Machine" (1937), in Selected Non-Fictions, edited by Eliot Weinberger; translated by Esther Allen, Suzanne Jill Levine, and Eliot Weinberger (New York: Viking, 1999), pp. 155-159.

Borges assesses Llull's thinking machine (composed of movable disks enabling myriad combinations of elementary ideas) useless, an absurdity for philosophical purposes but perhaps useful as a literary device. Borges adduces two diagrams, the first a diagram of divine attributes, the second, of Llull's thinking machine. It unworkability is illustrated by Borges using one of his favorite symbols, a tiger. The device is ridiculed in Swift's Gulliver's Travels. Of the first diagram, Borges suggests that the theological subject matter would not be rewarding today.

We now know that the concepts of goodness, greatness, wisdom, power, and glory are incapable of engendering an appreciable revelation. We (who are basically no less naive than Llull) would load the machine differently, no doubt with the words Entropy, Time, Electrons, Potential Energy, Fourth Dimension, Relativity, Protons, Einstein. Or with Surplus Value, Proletariat, Capitalism, Class Struggle, Dialectical Materialism, Engels. [157]


Home Page | Site Map | What's New | Coming Attractions | Book News
Bibliography | Mini-Bibliographies | Study Guides | Special Sections
My Writings | Other Authors' Texts | Philosophical Quotations
Blogs | Images & Sounds | External Links

CONTACT Ralph Dumain

Uploaded 6 December 2013
Last update 20 June 2023
Previous update 22 October 2022

©2013-2023 Ralph Dumain