A la recherche . . .

Ho, vesperoj intaj, mildaj, vi nobliĝas jam rememoro!
De poetoj kaj edzinoj junaj gemita brila tablo,
kien vi glitigas krude la perfida ŝlim’ de pasinto?
kie tiu nokto, kiam vinon hejman viglaj amikoj
trinkis gaje el kalikoj plaĉe belformaj kaj graciaj?

Versoj flosis ĉirkaŭ lampoj, kaj epitetoj lumaj, verdaj
sin balancis sur la ŝaŭma ondo-kresto de la metriko,
la mortintoj vivis, hejmen ĉiu kaptit’, amiko kara
jam revenis, mortfalintoj verkis versojn kvankam surkore
Ukrainia, Hispania, Flandra grundo sufokis ilin.

Iuj kuris tra la fajro blinde, grincigante la dentojn,
kaj batalis, ĉar por ili ne batali ne restis eblo,
kaj dum roto dormis vigle sub malpura ŝirmo de nokto,
ili pensis nostalgie pri la hejma ĉambro intima,
kiu—groto kaj insulo estis en la socio fremda.

Ien ili transportiĝis en ŝlositaj bovovagonoj,
letargie, senarmile ili staris sur la minaroj,
aliloken ili iris propravole, kun armoj, mute,
kun la scio ke l’ batalo estas afero propra, sankta—
nun anĝelo de l’ libero gardas ilian dormon grandan.

Aliloken . . . sed ne gravas. Kie dronis kunvenoj amikaj?
flugis mobilizordonoj, versoj nefinitaj multiĝis,
kaj multiĝis sulkoj ĉe la lip’ kaj okuloj de virinoj
junaj, iam ridetintaj; paŝoj feinaj de knabinoj
iĝis plumpaj, peze tremaj dum la militaj mutaj jaroj.

Kie tiu nokt’, la korto, kaj la tablo sub la tilioj?
tiuj, kiuj restis vivaj en la sufoka sangverŝado?
Mia kor’ ilian voĉon aŭdas, manoj gardas la tuŝon,
per citad’ de verk’ ilia konturiĝas torsoj enormaj,
en Serbio veoplena mi, kaptito, mezuras ilin.

Kie tiu nokto? ĝi jam ne plu revenos, ĉar pasinto
perspektivon novan pro la tuŝdistanca morto ricevas.—
Niajn tablojn ĉirkaŭsidos, kaŝos sin en vido virina,
el pokaloj niaj trinkos, kiuj en arbaro lontana,
sur paŝtejoj fremdaj dormas, sen sepulto, sen ama larmo.

A la recherche . . . : Serĉante (francaĵo). Aludo al la fama romano de Proust: A la recherche du temps perdu