Dichtung ist die Vergangenheit, |
— Rainer Maria Rilke |
Poetry written originally in Esperanto is a unique phenomenon. It forms a literary tradition that encompasses almost a century and all the continents of the world; it links people of the most diverse races and nations. Its language is rooted in no particular geographical locus but in the universality of human emotions and psychological experiences. This language is a native inheritance of very few people but, at the same time, a creative vehicle of surprisingly many. It is a language that appeared in the world as a so-called “planned” or “artificial” language, and that, with the passing of time, has become a natural tongue conforming to all linguistic criteria postulated, for example by Chomsky: a language of a world-wide community which feels (besides its respective national attachments) a solidarity with its speakers in all parts of the world. That solidarity, regrettably, was the cause for the martyrdom of so many Esperanto speakers, who suffered and perished because of their Esperantism under various tyrannies, as noted, for instance, by Solzhenitzyn in his Gulag Archipelago. Thus, Esperantist culture is founded not only on idealism but also in blood.
Like other arts, poetry has its source in human sensibility. Its particular characteristic is that it is an art created by means of a language, and, for that reason, it seems less universal than other arts, such as painting or music. This is why poets usually write only in their own language, i.e., the language of which they are native speakers or in the environment in which they grew up and were educated. To write in a “foreign” language entails a thorough command of that language, which only very few specially gifted individuals are capable of acquiring. But since Esperanto lacks the whole superstructure of nationality —being everybody’s language— everybody can appropriate it without any feelings whatsoever of psychological bondage or inferiority. It may become one’s “own” language because it was elected and in no way imposed.
Poetry is born out of the entire life experience of the poet. When a poet is spiritually and emotionally linked to the concept of unitary mankind, it is natural that his artistic vision should be realized in an international language. The plasticity and expressiveness of Esperanto are such that the language itself invites one to poetic self-expression (which cannot be experienced by those who do not know the language or who think about it only theoretically); and so, for many, it is a language for uninhibited and intimate self-exploration.
It is in the framework of this milieu that Julius Balbin writes poetry. Like many Americans, he was born and spent his early years in another part of the world. And, in the same way, as he found and continues to feel solidarity with the national community which adopted him, he also found and continues to feel solidarity with the politically and religiously neutral community of the Esperantists whose language he finds congenial to the writing of his poetry.
— WILLIAM AULD, President
The Esperanto Academy
Dollar, Scotland
January, 1985
GETTOJ | GHETTOES |
---|---|
Estis gettoj en la Mezepoka Eŭropo kaj estas gettoj en Moderna Usono. Sed ie inter la du regis mallumo pli densa ol ajna epoko: la gettoj de Varsovio Vilno Lodzo Krakovo... Aĥ, la perfida homonimeco de la homa lingvo! |
There were ghettoes in Europe’s Dark Ages and there are Ghettoes in America’s Promised Land. But somewhere between the two lurked a darkness dimmer than any age: the ghettoes of Warsaw Vilna Lodz Cracow... Ah, the treacherous homonymy of our imperfect language! |
ĈI-NOKTE | TONIGHT |
---|---|
Ĉi-nokte la silento de mia ĉambro pezas sur mia brusto Dum mi horortremas la silento de mia ĉambro morttukvolvas milionojn: la utero de l’ abortigita mondo La silento de mia ĉambro estas la ĉerko de mia martir-patrino La silento de mia ĉambro forglutis la vekriojn de mia pastinteco La silento de mia ĉambro estas graveda kun la sono de via voĉo diseĥanta la plorveojn de tiu tago kiam ni estis disigitaj La silento de mia ĉambro atendas pacience tamen vi ne vokos min ĉi-nokte La silento de mia ĉambro estas kvazaŭ la silento de Dio La silento de mia ĉambro subite ekŝrikas el la uteraj profundoj de l’ despero ĉi-nokte |
Tonight the silence of my room weighs on my chest As I shudder the silence of my room enshrouds millions: the womb of the aborted world The silence of my room is the coffin of my martyred mother The silence of my room has swallowed the cries of my past The silence of my room is pregnant with the sound of your voice that rings with the screams of that day we parted The silence of my room is waiting patiently yet you are not going to call me tonight The silence of my room is like the silence of God The silence of my room suddenly starts shrieking from the womb of despair tonight |
STRANGOLITAJ KRIOJ | STRANGLED CRIES |
---|---|
Tutan nokton ni restis sekuraj tenante unu al alian tenere kaŝitaj en malgranda kamero malantaŭ pezega ŝranko. Ektagis kun la minaco de l’ morto brueganta el laŭtparoliloj al ĉiuj sin kaŝantaj getto-loĝantoj. Embuskitaj de paniko ni treme elpaŝis el la pordoj al la grizaj stratoj kie ni estis kune kun terorizita amaso kaptitaj de SS-anoj kaj judaj policistoj batantaj nin per kolboj kaj vipoj. En nia paniko kaj teroro ni diskuris ĥaose sed la kolboj kaj vipoj apartigis nin en du kolonojn. Mia patrino kaj mi ankoraŭ alkroĉitaj unu al la alia estis disigitaj de vipanta judo. Nur germanaj obscenaĵoj kvazaŭ sputo frapis la silenton de strangolitaj krioj. Inter la kaptitaj neniu sciis kiu el la du kolonoj estos nun transportita al la malproksimaj mortfabrikoj. Mi ankoraŭ povas vidi tra la brumo de larmoj la vizaĝon de mia patrino same subigitan kiel ŝia gestado despera ke mi restu trankvila. |
All night we remained secure clutching each other as we hid in a closet behind a heavy cupboard. Dawn broke with the threat of death blaring from loudspeakers to all hiding ghetto dwellers. Panicked, we shakily stepped from our doors onto gray streets where we were herded by the SS men and kapos beating us with rifle butts and whips. In our terror, we randomly dispersed, but the blows severed us into two columns. My mother and I —still clinging to each other— were separated by a whip-wielding Jew. Only German obscenities, like spit, struck the silence of strangled cries. Among the seized, no one knew which of the two columns would be transported to far-off death factories. I can still see through the mist of tears, my mother’s face subdued, gesturing me to be calm. |
88834 | 88834 |
---|---|
Jam antaŭ la invento de la komputero mi estis nura numero tatuita sur mia brako kaj la homa konscienco Laŭ mia sento estas eble ke ĉi-lastan la scienco kaj tekniko en sia triumfa progreso finfine malinventos |
Long before the invention of the computer I was a mere number tattooed upon my arm and humanity’s conscience It is possible the latter in science and technology’s unimpeded and triumphant progress will eventually be disinvented |
MAUTHAUSEN | MAUTHAUSEN |
---|---|
Ĉepinte kaj laŭdeklive de altgermana gemuto pedikoj termite fosas en sennombraj korpoj iuj apenaŭ vivaj monumenton al la Miljara Regno. Stinkaj, striitaj ĉifonoj pendas loze de kavernaj, kadavraj korpoj malbenitaj de nasko aŭ de blinda hazardo dum ili silente ploras subpremitaj de sarkasma suno en la sufoke senfina ŝtonminejo spronataj de sakroj de kapoj kaj kolbofrapoj de SS-anoj. Multegaj pliaj jam estas ekspeditaj al jenseits. Iliaj senlumaj okulkavoj jam ekflustris neniu scias kion al la postlasitoj antaŭ ol eksori ĉielen kun kriĉantaj fumoj de la krematorio. |
Along the slopes toward the hilltop of High-German gemütlichkeit lice dig into countless corpses some still almost alive as the might of termites tearing into a monument to the Millenary Reich Stinking striped rags hang from cavernous bodies cursed by birth or chance while they cry in silence smothered by a sniggering sun and dig diligently in the precipitous stone quarry spurred on by kapos’ snarls and slamming SS rifle butts Yet many more have already been dispatched to the jenseits Their empty eyesockets have already gazed into the indifferent heaven They have already whispered no one knows what to those left behind before they soared skywards with the screaming smoke of the crematorium |
jenseits — ekster. | jenseits — beyond. |
ELI, ELI, LAMA SABAĤTANI? | ELI, ELI, LAMA SABACHTANI? |
---|---|
La rokoj diskrevis kaj la tomboj malfermiĝis, kiam la Reĝo de l’ Judoj estis krucumata en sia dornokrono de la martiro fata. Kaj jen liaj gesekvantoj kun hororo kriĉis. Sed la ter’ restis solida kaj indiferentis, dum kiel martiroj mortadis ses milionoj da simplaj judoj far de la modernaj teŭtonoj, kaj surdamuta homaro komplice silentis. Kaj dum la Eternulo ne igis resurekti siajn idojn — ni eĉ neniam povus projekti krucegon egalan al la amasa pereo De l’ martiroj, kiel sola memor’, morna veo suspire eliĝas — kvazaŭ gasĉambra Ciklono — el la gorĝoj de l’ savitoj. Morba antifono. |
Rocks fell and tombs opened when the King of Jews was crowned with thorns and crucified the martyr as followers screamed in horror. But the earth remained calm, almost indifferent to six million Jews dying a martyr’s death at the hands of the new Teutons with deaf and dumb mankind, a silent accomplice. And if the Lord did resurrect His six million no wall would be large enough to hang such a cross to match this massive slaughter Of those martyrs whose sole memories are mournful woes exhaled from the throats of those saved — like cyclonic gas chambers: their morbid antiphon. |
Eli, Eli, lama sabachtani? — My Lord, my Lord, why hast thou forsaken me? |
LAMENTO POR LA CIGANOJ | LAMENT FOR THE GYPSIES |
---|---|
Iliaj hejmoj estas la senfinaj ebenoj de Eŭrazio. Ilia tegmento la stelluma ĉielo sub kiu ili dormis en triba ĉirkaŭbrako. Kvazaŭ papilioj ili neniam povis kontenti pri la gusto de unu floro Sed devis serĉi konstante la lumon de ĉiam novaj ĝardenoj. Ili ne volis rezigni la liberecon vagi tra la kontinento por la prezo de propra patrio. Nomadi sen malhelpoj de lando al lando estis tiel valora por ili kiel la vivo mem. Ili parolis strangan lingvon kiun la erudiciuloj konsideras la plej malnova sed postlasis nenian skribon. Ke ili kuraĝis esti tiel diferencaj disde la aliaj restas ilia ĉefa testamento. Tamen ilia amo al la muziko estis tiel senlima kiel ilia amo al la libereco. La vibrantaj kaj melankoliaj melodioj kiujn ili violonis vagante de lando al lando retrovis sin en la notlibroj de famaj komponistoj. Ilia nomademo vekadis suspektojn kaj ofte kaŭzis persekutojn. Kvankam senkulpaj pri ajna idolatrio multaj estis devigitaj adopti fremdajn kredojn. Iliaj virinoj posedis la arton antaŭdiri la estontecon de aliaj sed havis neniun antaŭsenton de tio kio okazos al ilia propra popolo. Kvankam ilia tragika sorto malofte menciiĝas en la analoj de la dummilita Holokaŭsto, ili postlasis al ni — antaŭ ol konsumiĝi en krematoriaj fajroj — la unikan testamenton: tiun de la popolo kiu praktikis sen prediki kion ĝi kredis — ke popoloj ne devas esti dividitaj per bordlimoj. |
Their home was the endless plains of Eurasia. Their roof was the starlit sky under which they slept in tribal embrace. Like butterflies they would never settle for the taste of one flower but move on to the light of ever new gardens. They did not want to give up their freedom to roam the continent for the price of a homeland. To rove without hindrance from land to land was as precious to them as life itself. They spoke a strange tongue scholars count among the oldest but they left no writings. That they dared to be so different from others remains their chief heritage. Yet their love of music was as boundless as their love of freedom. The vibrant and melancholy tunes they fiddled and danced as they wandered from country to country found their way into notebooks of many a famous composer. Their nomadic ways aroused suspicion and often they were persecuted. Although innocent of any idolatry many were forced to adopt alien creeds. Their women possessed the art of foretelling the future of others yet had no foreboding of what was in store for their own people. Although their tragic share is seldom included in the Holocaust of World War Two They bequeathed to us before they were consumed by crematoria a unique legacy: that of a people who practiced without preaching what they believed — that peoples should not be divided by frontiers. |
LA HUNDULINO DE BUCHENWALD | THE BITCH OF BUCHENWALD |
---|---|
(Rekviemo por la haŭto) | (Requiem for the Skin) |
Ŝirita kaj cikatrohava pro batado kaj ŝrumpiĝinta de malsatego, kovrita nur per stinka kaj ĉifona striita ĉemizo prizonula, vi estis pli ol nura haŭto: ludaĵo kaj montroobjekto por morba scivolemo. La plej elstara demono en hitleraj inferejoj, Frau Ilse Koch — “La Hundulino de Buchenwald” — ŝajnis ŝati vin pleje inter tiuj el vi, kiuj estis ornamitaj per tatuaĵoj provokantaj en ŝi spasmojn de travibraj ideoj pri desegno por ŝiaj lampŝirmiloj. Kiam ŝi aranĝis feston por celebri sian novan ekspozicion, la plej admirata de SS-oficiroj estis la haŭto, kiu estis vi, tiel riĉe kaj kolorplene tatuita per la vortoj HAENSEL UND GRETEL brilantaj super elektra ampolo. Aĥ, haŭto, iliaj laŭdaj rigardoj kaj komentoj estis multe pli putraj ol estus la haŭto, kiu estis vi, se vi putriĝintus en la tero infestita de vermoj. Sed nun finfine vi povas ripozi en paco, haŭto — la orgioj de la barbaroj estas for. Requiesca in pace. |
Torn and scarred by beatings, shriveled from starvation, with only a striped shirt, stinking and tattered, to cover you, you were more than mere skin, you were a showpiece for morbid curiosity. The foremost demon in Hitler’s hellholes, Frau Ilse Koch — “The Bitch of Buchenwald” — fancied you most among those of you adorned with tattoos, stirring her to spasm forth more thrilling lampshade designs. When she gave a party to celebrate her new exhibits, the most admired by SS officers was the skin that was you, so richly and colorfully tattooed with the words HAENSEL UND GRETEL shining over a light bulb. Ah, skin, their delighted gaze and praising comments were far more foul than the rest of you rotting in the earth infested with maggots. At last, skin, you may rest in peace — the orgies of the barbarians are over. Requiesca in pace. |
Note: But are they? Ilse Koch was only briefly imprisoned. |
REINHARDT HEYDRICH | REINHARDT HEYDRICH |
---|---|
Amikoj nomis lin “die blonde Bestie”. Lia blankeca haŭto lia longa rabobesta nazo kaj liaj mincaj senmovaj lipoj estis tiel severaj kiel liaj malkvietaj glaciaj okuloj. Li estis vere “juna malbona dio de l’ morto”. Spite sian aperon prototipe arjan, nehumanan kaj kruelan, li malamis sian sekreton dividatan kun Heinrich Himmler, lia arĥirivalo en amasbuĉado de l’ Fina Solvo: lia avino estis judino kaj li timegis ke li estos perfidita. Foje reveninte hejmen el kabaredo li ŝanceliĝis ebria en la banĉambron nudigis sin antaŭ spegulo kaj mokis sin mem pli malestime ol ajnan judon kiun li iam rigardis. Kriĉante: “Ci juda skorio!” li ekpafis dufoje kontraŭ sian imagon ridegante pri la disrompita judo diseriĝinta sur la planko de l’ banĉambro. Lia sanga regado kiel Reichsprotektor de Bohemio kaj Moravio finiĝis kiam du ĉeĥaj patriotoj Jan Kubis kaj Josef Babeik ĵetis grenadon kontraŭ lin tute maltrafante lian respegulitan imagon. |
Friends called him “die blonde Bestie”. With his bleached skin, straight nose, and thin motionless lips — as severe as his restless eyes — he was indeed “a young evil god of death”. Despite his appearance purely Aryan, inhuman and cruel, he hated his secret shared with Heinrich Himmler (his archrival in mass slaughters of the Final Solution): His grandmother was Jewish and he dreaded being betrayed. Once upon returning home from a cabaret, he staggered drunk into the bathroom, stripped before a mirror and sneered at himself more scornfully than at any Jew he had ever gazed upon, shouting: “You Jewish scum!” He fired two shots at his image, laughing at the shattered Jew splattered on the bathroom floor. His bloody rule as Reichsprotektor of Bohemia and Moravia ended when two Czech patriots, Jan Kubis and Josef Babeik, threw a grendade at him — totally missing his mirrored reflection. |
NIA SOLA POSEDAĴO | OUR SOLE POSSESSION |
---|---|
(por Bebe kaj Stanley H. Barkan) | (for Bebe and Stanley H. Barkan) |
En la getto kie ankoraŭ estis eble amori mi renkontis ŝin. Ni ambaŭ havis deksep jarojn kaj hontis pri niaj nudaj korpoj. Tenante nin per la manoj ni timeme ĉirkaŭbrakis nin. En la koncentrejo ni estis apartigitaj per la pikdratoj sed nia ardo ignoris barierojn. La serĉlumoj de la gardoturoj spionis la mallumon kiam mi rampis al la virinaj barakoj sub la dratoj kaj tordiĝis inter vivo kaj morto. Mi atingis la pordon malfermis ĝin kaj ŝtele englitis ĝis kie la flustro de mia amata gvidis min al la plej supra priĉo kie ŝi atendis nuda. La koŝmaron de la realo englutis la abismo de nia ĉirkaŭbrako kaj ni soris al la alto de ĉio homa penetrante unu la alian. La virinoj ĉirkaŭ ni dormis suspirante aŭ ronkante dum ni estis transe de ĉio bridante niajn pasiojn aŭ silentigante niajn ĝemojn. Ni koitis en la febro kian niaj korpoj neniam antaŭe konis. Ni posedis nenion krom unu la alian. Dividante tiujn momentojn ni moviĝis kun la ritmo de la luno kaj la steloj kiuj brilis super ni eterne. |
In the ghetto where it was still possible to make love, I met her. We were seventeen and blushing in each other’s gaze as we embraced. Once in the camp — separated by barbed-wire fences — we knew no barriers. Guard towers blazing with spotlights searched the darkness as I crawled to the women’s barracks — digging, squirming my way between life and death. I reached the door where I could slip inside, led by her whisper to our yearning. The nightmare of the day was swallowed in the chasm of our embrace where we soared to celebrate everything human: our sole possession. Sharing those few moments — nothing but each other — we rose to the rhythm of moon and stars glowing with eternity. |
LUSIA | LUSIA |
---|---|
Ŝi estis mia najbarino antaŭ la milito — kaj kiam dekkvarjarulo mi sekrete revis pri ŝi enamiĝinte al ŝiaj nigraj brulantaj okuloj kaj ŝia velura voĉo plena de amo. Kaj nun nenio de ŝi restas krom ŝia disŝirita vestaĵo kaj flakoj de sango kiun sorbas la grundo. Ĉar ŝi ekaŭdacis interparoli kun juna SS-gardisto la koncentrejestro ordonis ĵeti ŝin en la kaĝon de siaj amataj murdohundoj. Post kelkaj minutoj ŝia karno estis devorita kaj ŝiaj ostoj disrompitaj kaj nenio plu restis krom miaj memoroj kaj larmoj kiujn sorbas la grundo kiun ni ambaŭ dividis kun la murdantoj homaj kaj hundaj. Ŝi estis mia najbarino antaŭ la milito... kun ŝiaj nigraj brulantaj okuloj kaj velura voĉo plena de amo. |
She was my neighbor before the war — and at fourteen I restlessly dreamed of her burning black eyes and velvet voice. Because she dared speak to a young SS guard, the camp commandant ordered her thrown into the cage of his prized killer canines They ripped her flesh, they broke her bones. Now nothing remains but her torn clothes and puddles of blood soaking the ground ... with my tears. |
SAUBERKEIT | SAUBERKEIT |
---|---|
El la graso de siaj viktimoj ili faris sapon. Kaj ekde tiam ili por ĉiam lavadas la malpuron kiu makulas iliajn fetorajn fingrojn. |
From the fat of their victims they made soap and ever since they still cleanse the filth that stains their fetid fingers. |
Sauberkeit — cleanliness. |
NI, LA POSTVIVANTOJ | WE THE SURVIVORS |
---|---|
La profunde griza fumo de krematorioj odoranta de brulanta karno skribos por ĉiam sian mornan proteston sur la senkompatan ĉielon dum niaj intestoj tordiĝos pro la doloro de teruraj memoroj. La cindroj de mortigitoj en gasĉambroj por ĉiam estos disblovataj tra la sunlumigitaj polaj herbejoj — la herbejoj de funebro — kaj dispersataj super la malbenita tero sub kiu kuŝas entombigitaj la mortpafitoj en amasekzekutoj. La klakbruo de mitraloj por ĉiam resonados en la sango de niaj fratoj dum ĝi fluetas tra la vejnoj de ilia absurda destino. La sputo de amasmurdintoj por ĉiam makulos la mortajn vundojn de niaj fratoj kaj ŝpruckotos la imaginarajn urnojn en kiuj ni tenas iliajn senutilajn cindrojn. La kamentuboj ruktantaj sian profunde grizan fumon odorantan je brulanta karno por ĉiam ĵetados siajn longajn ombrojn sur niajn strangolitajn animojn. |
The smoke of the crematoria reeks of burnt flesh forever skywriting bleak protest upon a numbed heaven as our entrails writhe with pain and dread of gnawing memories. The ashes of our dead will forever blow across sunlit Polish meadows... meadows of mourning where we are spread over the charred earth and buried with the murdered millions. The sputtering of machine guns will always resound in our blood flushing through the veins of a senseless destiny. The spittle of those slaughterers will forever foul the wounds of our martyrs and soil the imaginary urns bearing their scorched remains. The chimneys which belched their smoking cinders redolent of searing skin will forever cast shadows shackling our severed souls. |
Julius Balbin, a native of Cracow, Poland, survived the Jewish Ghetto of Cracow and four Nazi concentration camps: Plaszow, Wieliczka, Mauthausen, and Linz. He studied English and Romance Languages at the Jagielloniam University of Cracow and at the University of Vienna where he received his doctorate. In the fifties, he published some English translations of modern Polish prose and poetry. Since the sixties —upon his return to Esperanto which he had learned at the age of fourteen— he has been engaged in writing poetry in that language as well as translating into it from French, German, Italian, Spanish, Russian, Polish, Portuguese, and Yiddish. His efforts in this field have earned him a number of international literary awards, the latest of which were the International Festival of Poetry and Art (Barcelona, 1982 & 1984) Violet medals for his poems “Tonight” and “Reinhardt Heydrich”. He has taught French, German, Spanish, and Russian at United States colleges since 1959. From 1974-78, he served as president of the New York Esperanto Society and in 1985 as vice-president of the American Society of Geolinguistics. He has held the rank of Associate Professor of English at Essex County College, New York, New Jersey, since 1969. His last book Strangled Cries (1981), the first bilingual (Esperanto-English) poetry publication ever, received wide notices of acclaim.
Charlz Rizzuto, a native New Yorker, is a graduate of Long Island University. In the sixties, he was a member of the New York Poets’ Cooperative. In the seventies, he edited a multi-media magazine, Come and Eat. He has published poetry in various literary magazines and is at present working on a novel and children’s books. For the past seven years, he has been interested in Esperanto, the international language. In his opinion, the significant achievements of Esperanto poetry should be made available in English translation.
Cover: Faces. 1963. Oil on canvas (22" x 33")
Page 4: Trains. 1963. Oil on canvas (33" x 41")
48
Poemaroj & aliaj verkoj de Julius Balbin (1917-2006)
Al la Juda Foririnto de Lodewijk Cornelius Deij
Nazia apokalipso / Varsovia geto de Rikardo Ŝulco
Odo hezita de Miklós Radnóti, trad. Márton Fejes
“Razglednica” de Miklós Radnóti, trad. K. Kalocsay
Letero al la edzino de Miklós Radnóti, trad. F. Szilágyi
"Miklós Radnóti" by Willis Barnstone
All That Still Matters at
All: Selected Poems of Miklós Radnóti,
translated by John M. Ridland &
Peter V. Czipott
Miklós Radnóti at Babelmatrix: Hungarian Works translated to English
Survivors: Hungarian Jewish
Poets of the Holocaust,
edited and translated by Thomas Ország-Land
Jewish Writers in Hungarian Literature
Esperanto:
Photo Archives: U.S. Holocaust Memorial Museum
traduko de biografieto pri Paul Halter & familianoj
William Auld Memorial Page / En Memoro
Esperanto & Interlinguistics Study Guide / Retgvidilo pri Esperanto & Interling
Alireteje / Offsite:
MEDALIONOJ de Zofia Nałkowska,
El la pola tradukis
Tadeusz Hodakowski
Home Page | Site Map |
What's New | Coming
Attractions | Book News
Bibliography | Mini-Bibliographies
| Study Guides | Special
Sections
My Writings | Other
Authors' Texts | Philosophical Quotations
Blogs | Images
& Sounds | External Links
CONTACT Ralph Dumain
Uploaded 11 November 2021
Site © 1999-2021 Ralph Dumain